ดร.นันทชัย ปัญญาสุรฤทธิ์ ผอ.สถาบันส่งเสริมความปลอดภัยอาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงาน หรือ สสปท. เปิดเผยว่า ข้อมูลจากกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ระบุว่า ในปี 2567 ประเทศไทยมีจำนวนผู้สูงอายุมากถึง 20.70 % จากประชากรทั้งหมด หรือคิดเป็นจำนวนประมาณ 14.16 ล้านคน แสดงให้เห็นว่า ประเทศไทยได้เข้าสู่สังคมสูงวัยโดยสมบูรณ์ หรือ Aged Society เรียบร้อยแล้ว ทั้งนี้ ในจำนวนผู้สูงอายุทั้งหมด มีผู้สูงอายุที่ยังทำงานถึง 5.26 ล้านคน หรือประมาณ 37.2% โดย 51.5% ของผู้สูงอายุยังทำงานอยู่ ด้วยเหตุผลที่ว่าตัวเองยังมีแรงและยังอยากทำงาน แต่ 43.5% ตอบว่าเหตุผลที่ตัวเองยังคงทำงานเป็นเพราะต้องหารายได้เพื่อเลี้ยงตัวเองหรือเลี้ยงครอบครัว

Mature carpenter checking wood plank in his workshop
ผอ.สสปท. กล่าวว่า แรงงานสูงอายุมีความเสี่ยงในการทำงานและประสบอันตรายจากการทำงานสูงกว่าวัยอื่น เนื่องจากร่างกายและสุขภาพมีการเปลี่ยนแปลงตามวัย ความสามารถทางกายภาพถดถอยลง และอาจมีโรคประจำตัวอื่นๆที่ส่งผลต่อสุขภาพและอันตรายในการทำงาน ในภาพรวมสามารถจำแนกปัจจัยคุกคามทางความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานของแรงงานผู้สูงอายุ ออกเป็น 6 กลุ่มหลัก ได้แก่
1.ปัจจัย คุกคามทางกายภาพ (Physical Hazard) เช่น ความเย็น ความร้อน เสียงดัง ความกดดันบรรยากาศ แสงสว่าง ความสั่นสะเทือน รังสีคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ตลอดจนเครื่องมือ เครื่องจักร อุปกรณ์ต่างๆ รวมทั้งบริเวณสถานที่ทำงาน ตัวอย่างของสิ่งคุกคามทางกายภาพที่ทำให้คนเจ็บป่วย เช่น อุณหภูมิที่ร้อนเกินไปทำให้คนทำงานเป็นลมหมดสติได้ เสียงที่ดังเกินไปทำให้คนทำงานหูตึงได้ เป็นต้น
2.ปัจจัยคุกคามทางเคมี (Chemical Hazard) สารเคมีทุกชนิด อาจอยู่ในสถานะแก๊ส ของเหลว ของแข็ง ธาตุ และที่เป็นสารประกอบสารอินทรีย์และสารอนินทรีย์ หากผู้ปฏิบัติงานรับสัมผัสจะสามารถทำให้เกิดอัตรายต่อสุขภาพได้ ตัวอย่างเช่น เกษตรกรพ่นยาฆ่าแมลงเป็นเวลานานทำให้เกิดอาการเวียนศีรษะ เป็นต้น
3.ปัจจัยคุกคามทางชีวภาพ (Biological Hazard) ที่เป็นสิ่งมีชีวิตทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่ ได้แก่ แมลงหรือสัตว์ก่อโรค เชื้อจุลินทรีย์ รวมทั้งเนื้อเยื่อหรือสารคัดหลั่งของสิ่งมีชีวิต ที่สามารถทำให้เกิดการติดเชื้อและเจ็บป่วยได้ เช่น เชื้อวัณโรค เชื้อโรคบิด เชื้ออหิวาห์ เชื้อมาลาเรีย เป็นต้น
4.ปัจจัยคุกคามทางการยศาสตร์ (Ergonomics Hazard หมายถึง สภาวการณ์ใดๆ ที่เกิดจากความไม่สัมพันธ์กันระหว่างเครื่องจักร อุปกรณ์ สถานีงาน และอื่นๆ กับผู้ปฏิบัติงาน ที่ทำให้ความไม่สะดวกสบาย ติดขัด เกิดอาการปวดเมื่อย หรือประสิทธิภาพการทำงานลดลง เช่น การทำงานในที่แคบ การที่ต้องเอี้ยวตัวยกของ การที่ต้องยกของหนัก การทำงานซ้ำๆ การที่ต้องเพ่งสายตามองแสงจ้าเป็นเวลานานๆ การทำงานที่ต้องก้มๆ เงยๆ
5.ปัจจัยคุกคามทางจิตใจ (Psychosocial Hazard) หมายถึง สภาวการณ์หรือสถานการณ์ใดๆ ก็ตาม ที่อาจกระตุ้นให้เกิดปัญหาทางด้านจิตใจ หรือความสัมพันธ์ในครอบครัว หรือในสังคม ของผู้ที่ทำงานอยู่ในสภาวการณ์นั้น ๆ เช่น งานที่ทำไม่เป็นเวลาต้องอดหลับอดนอน งานที่มีปัญหาสังคมภายในที่ทำงาน งานที่มีความกดดันจากผู้ร่วมงาน และ 6. ปัจจัยคุกคามทางสภาพแวดล้อมและความปลอดภัยในการทำงาน (Safety Hazard) หรือ สภาวการณ์ที่มีโอกาสทำให้คนทำงานเกิดอุบัติเหตุ ซึ่งทำให้เกิดการบาดเจ็บต่อร่างกาย พิการ หรือเสียชีวิตได้ เช่น การทำงานกับของแหลมคม การทำงานในที่สูง การทำงานกับไฟฟ้าแรงสูง เป็นต้น“ในการทำงานผู้สูงอายุควรเรียนรู้ถึงปัจจัยคุกคามทั้ง
6 ประเภทที่อาจทำให้เกิดอันตรายหรือไม่ปลอดภัยในการทำงาน เพื่อหลีกเลี่ยงสภาวการณ์ดังกล่าว ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดอันตรายในการทำงานของแรงงานสูงอายุลงได้” ดร.นันทชัย กล่าวในที่สุด